روحانی: رسانه‌های ایران در سطح جهانی دچار ضعف هستند/ شرایط امروز رسانه ملی مقداری با قبل متفاوت است

 روحانی در ضیافت افطار با اصحاب رسانه:
رسانه‌های ایران در سطح جهانی دچار ضعف هستند/ شرایط امروز رسانه ملی مقداری با قبل متفاوت است

رییس جمهور با تاکید بر نقش برجسته رسانه‌های همگانی در تقویت روحیه امید در جامعه و معرفی فضا و شرایط پس از برجام، اظهارداشت: در همه جای دنیا حزب و جناح وجود دارد اما جایی که بحث مسایل و منافع ملی در میان است ، منافع حزبی و جناحی مفهوم و معنای خود را از دست می دهد.

به گزارش ایلنا، حجت الاسلام حسن روحانی شنبه شب و در ضیافت افطاری با اصحاب رسانه، تقویت امید و اعتماد در جامعه و تلاش برای جلوگیری از لطمه دیدن امید مردم را ضروری دانست و گفت: آرامش و ثبات امروز جامعه و پیشرفت‌های حاصله مرهون همین روحیه امید و آرامش مردم است. 

روحانی با اشاره به یکی از دیدارهای خود با مقام معظم رهبری در خصوص مسایل اقتصادی، خاطرنشان کرد: ایشان در این جلسه تأکید کردند که یکی از دستاوردهای بزرگ دولت یازدهم ایجاد آرامش در اقتصاد و جامعه است و این مسأله نباید لطمه بخورد. 

رییس جمهور در ادامه با بیان اینکه برجام صرفا فضای مناسب و آماده‌ای را برای فعالیت‌های مختلف فراهم کرده است، اظهارداشت: اگر از این فضا در زمینه‌های مختلف بهره‌برداری و استفاده نکنیم، هیچ فایده و ثمره‌ای به دست نخواهد آمد، بنابراین باید از فضای مناسبی که با برجام ایجاد شده، برای پیشرفت کشور و فعالیت‌های مختلف اقتصادی بهره بگیریم. 

روحانی گفت: دولت یازدهم دولتی فراجناحی است و وقتی دولت حزبی باشد بدون تردید روزنامه‌ها و تشکل‌های مختلف از آن حمایت می‌کنند، اما وقتی که بخواهد فراجناحی عمل کند، کار دشوار می‌شود و زمانی که پیشرفت و دستاوردی به دست می‌آورد جناح‌های مختلف خود را در آن سهیم می‌دانند و وقتی با مشکلی مواجه شود، خودشان را کنار کشیده و می‌گویند به ما ارتباطی ندارد. 

رییس جمهور در ادامه به نقش صدا و سیما به عنوان رسانه ملی در تبیین اقدامات دولت اشاره کرد و گفت: امروز بوی بهار را از این رسانه احساس می‌کنیم و شرایط مقداری با قبل متفاوت است. 

روحانی تصریح کرد: اگر دولت منتخب مردم و حرکت آن در راستای اهداف ملی است، پس حمایت از دولت به معنای حمایت از مردم است و از سوی دیگر اگر انتقاد از دولت در چارچوب خاص و منافع مردم می‌باشد، آن انتقاد هم مفید و لازم است. 

رییس جمهور با تأکید بر نیاز دولت به رسانه، اظهار داشت: دولت ضمن اینکه به رسانه نیاز دارد، باید بتواند با رسانه‌ها ارتباط و تعامل داشته باشد. 

روحانی، وجود هر گونه ضعف در رابطه دولت با رسانه را یک نقص بزرگ دانست و با تأکید بر رفع این مشکل، اظهارداشت: رفع فاصله‌ها و تقویت ارتباط بین دولت و رسانه ضروری است. 

رییس جمهور همچنین بر حضور رسانه‌های کشورمان در عرصه منطقه‌ای و جهانی تأکید کرد و گفت: امروز دنیا نیاز دارد که حرف و منطق جمهوری اسلامی ایران را بشنود و باید با ارتقاء و تقویت جایگاه رسانه‌های خود، حرف‌ها و منطقمان را در سطح منطقه و جهان در برابر دشمنان و رقبا به گوش جهانیان برسانیم. 

روحانی تصریح کرد: رسانه‌های کشورمان در سطح جهانی دچار ضعف هستند که باید آن را برطرف کرده و صدای خویش را توسط انواع رسانه‌های جمعی، مجازی و مکتوب به گوش جهانیان برسانیم. 

رییس جمهور در ابتدای این مراسم نیز میزبانی اصحاب رسانه در ماه مبارک رمضان را افتخاری برای دولت یازدهم دانست و گفت: تردیدی نیست که اگر بخواهیم به اهداف ملی و بلند انقلاب اسلامی و همچنین تبدیل جمهوری اسلامی ایران به یک الگو به معنای واقعی کلمه برای همه آزادیخواهان و مسلمانان جهان برسیم، راهی نیست جز اینکه در مسیر این حرکت، افکار عمومی را با خود همراه سازیم. 

روحانی تأکید کرد: افکار عمومی بسیار مهم بوده و این اصحاب رسانه هستند که باید افکار عمومی را با اهداف نظام جمهوری اسلامی ایران، هماهنگ و همراه کنند. 

رییس جمهور در ادامه با بیان اینکه اصحاب رسانه به معنای عام یعنی همه عالمان، فرهیختگان، تریبون‌ها و فضای حقیقی و مجازی باید برای این حرکت بزرگ، دست به دست هم دهند، اظهار داشت: تفاوت جمهوری اسلامی ایران با دیگر کشور‌ها در این است که جامعه ما اسلامی است و ما به اسلام خود افتخار می‌کنیم و باید آثار این اسلام و اخلاق اسلامی در سراسر رسانه‌های ما نیز مشاهده شود. 

روحانی با تأکید بر اینکه ما به آزادی مطبوعات، رسانه‌ها و قلم در ایران اسلامی افتخار می‌کنیم، گفت: البته همچنان در این مسیر مشکلات و ایراداتی وجود دارد که باید مرتفع شوند. 

رییس با اشاره به اینکه تردیدی نیست که آزادی در جمهوری اسلامی با قبل از انقلاب تفاوت‌های بسیاری دارد، ادامه داد: البته در مفهوم و اجرای آزادی اختلاف‌نظرهایی وجود دارد، اما اصل آزادی به عنوان نعمتی بزرگ بعد از پیروزی انقلاب پیش روی همه ما قرار داده شد. 

روحانی تصریح کرد: این آزادی باید با اخلاق اسلامی توأم باشد و به اندازه رسانه‌های حامی دولت، حضور رسانه منتقد منصف هم ضروری و مفید است، اما انتقاد منصفانه غیر از تخریب، دروغ و اتهام می‌باشد که همه این‌ها در شرع مقدس از گناهان کبیره شناخته شده است. 

رییس جمهور، کاهش آمار 5 درصدی مستمری‌بگیران کمیته امداد، آمار طلاق، پیشی گرفتن صادرات غیرنفتی بر واردات غیرنفتی و همچنین شرایط مناسب کنونی برای جذب سرمایه در دولت یازدهم را نشان از علایم مثبت و فضای مناسب کنونی جامعه دانست و اظهارداشت: برای نخستین بار در کشور، بخش خصوصی قرارداد تمام امور زیرساختی راه‌آهن را امضاء و اجرای آن را در اختیار گرفته است. 

مدیر عامل خبرگزاری آریا نیز در این مراسم با بیان اینکه تردیدی نیست که نیت دولت‌های جمهوری اسلامی ایران ایجاد جامعه‌ای پاک و طیبه در کشور بوده است، تصویب قانون گردش اطلاعات را اقدامی مثبت در کارنامه دولت تدبیر و امید دانست و گفت: تقویت و ایجاد فضای قانونی برای گردش آزاد روزنامه نگار محقق به منظور کشف نقاط ضعف جامعه و جلوگیری از فساد، امری ضروری است. 

امیر محبیان، ضرورت اتخاذ رویکرد مناسب برای پاسخگویی به شبهات محتمل و همچنین نمایان کردن قدرت کارکرد رسانه‌ای دولت را خاطرنشان ساخت و تاکید کرد: باید تلاش‌های دولت یازدهم قدرشناخته شود که لازمه آن اطلاع رسانی با استفاده از منطق درست برای اقناع افکار عمومی است. 

الیاس حضرتی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و مدیر مسئول روزنامه اعتماد نیز عدم تعامل صحیح مسئولان با اهالی فرهنگ و رسانه را به عنوان مهم‌ترین مشکل در این زمینه دانست و گفت: انقلاب اسلامی انقلابی فرهنگی بود اما هنوز نتوانسته‌ایم موجبات جلب اعتماد میان اهالی فرهنگ و رسانه با سیاستمداران را بوجود آوریم. 

مدیر مسئول روزنامه اعتماد با بیان اینکه اهالی فرهنگ و رسانه ایده پردازان اصلی فرهنگ کشور هستند، از سیاست گذاری‌های جدید در صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران تقدیر کرد و گفت: دولت می‌تواند از ایده‌ها و سوژه‌های اهالی رسانه و فرهنگ در برنامه ریزی‌ها استفاده کند. 

حضرتی با تاکید بر اینکه باید به اهالی فرهنگ و رسانه به عنوان دیده بان‌های صادق در جامعه توجه بیشتری شود، خواستار رسیدگی به خواسته‌های صنفی اهالی رسانه و فرهنگ شد. 

علی میرزاخانی سردبیر روزنامه دنیای اقتصاد نیز در سخنانی با انتقاد از فرصت سوزی‌ها انجام شده در حوزه اقتصاد و تقدیر از دستاوردهای دولت در جلوگیری از سقوط اقتصاد ایران، اظهار داشت: امروز اقتصاد ایران در شرایط ویژه‌ای به سر می‌برد که از سویی پتانسیل تبدیل به بحران داشته و از سویی می‌تواند عامل وحدت و انسجام ملت برای حضور در عرصه‌های تحول کشور باشد، برای همین انتظار می‌رود تا برنامه ریزی رسانه‌ای مناسبی در این زمینه از سوی دولت انجام شود. 

سردبیر روزنامه دنیای اقتصاد با بیان اینکه توافق هسته‌ای چند ماه بیشتر نیست که شکل گرفته اما آثار آن پیش از توافق و همزمان با انتخاب دکتر روحانی به عنوان رییس جمهوری شکل گرفت و هویدا شد به تاکید رییس جمهوری بر حضور سرمایه گذاران و بخش خصوصی در عرصه اقتصادی پس از توافق اشاره کرد و دستور رییس جمهوری مبنی بر جلوگیری از سوءاستفاده‌های مدیریتی را نشان از عزم دولت در این راستا دانست. 

 وی خواستار تلاش همه جانبه برای رفع مشکلات و موانع موجود در این مسیر شد. 

ندا عابد مدیر مسئول نشریه آزما نیز در این مراسم با اشاره به چگونگی فعالیت نشریات تخصصی و مشکلات موجود در مسیر فعالان رسانه‌ای در این نشریات، خواستار توجه جدی و حمایت دولت از اهالی فرهنگ و رسانه در نشریات شد. 

وی با اشاره به کمرنگ شدن نقش فرهنگ، هنر و ادبیات در جامعه و زندگی روزمره مردم خواستار توجه دولت به این مقوله شد.

فیلم؛ چرا پلیس فرانسوی به اولاند دست نداد؟

یک نیروی پلیس فرانسه در مراسم یادبود دو افسری که به دست یکی از بیعت کنندگان با داعش کشته شدند، از دست دادن با رییس جمهور فرانسه و نخست وزیر کشور خودداری کرد.

به گزارش العالم، در مراسم یادبودی که وزارت کشور فرانسه برای دو افسر پلیسی که به دست العروسی عبدالله -از بیعت کنندگان با داعش- کشته شدند، برگزار کرد، یکی از نیروهای پلیسِ حاضر در مراسم از دست دادن با فرانسوا اولاند رییس جمهور فرانسه و مانوئل والس نخست وزیر کشور امتناع کرد.

مراسم یادبود، صبح روز جمعه 17 ژوئن، در شهر ورسای در شمال فرانسه برگزار شد و در حالی که اولاند با شماری از نیروهای پلیس که برخی لباس رسمی و برخی لباس غیرنظامی به تن داشتند، دست می داد، دست خود را به سمت یکی از نیروهای پلیس دراز کرد، اما وی که دستهای خود را به عقب برده و سرش را بالا نگهداشته بود، تمایلی برای دست دادن به اولاند نشان نداد.

مانوئل والس نخست وزیر فرانسه نیز تلاش کرد با همان فرد دست دهد، اما وی بر موضع خود اصرار داشت. نخست وزیر لحظاتی با او گفتگو کرد و به نظر می رسد علت این اقدامش را جویا شد.

قبل از آنکه تلویزیون فرانسه اظهارات این نیروی پلیس را نقل کند، رسانه های فرانسه سعی کردند پاسخ او را از حرکت لبانش حدس بزنند، و به نظر رسید او چنین پاسخی داده باشد: "تمایلی برای دست دادن با شما ندارم". اما پس ازآن، تلویزیون فرانسه اظهارات وی را این گونه نقل کرد: "مشکلات کاری بسیاری داریم. در شهری که در آن کار می کنم فقط سه خودرو برای 40 نیروی پلیس وجود دارد". وی تاکید کرد که برای بیان شرایطی که در آن بسر می برند، از دست دادن خودداری کرده است.

به نظر می رسد که مانوئل والس از رفتار این نیروی پلیس خشمگین نشد؛ وی در گفتگو با رسانه ها اظهار داشت که "این امر را درک می کند" و مخالفت نیروی پلیس با دست دادن به رییس کشور رفتاری ناپسند نیست، بلکه با توجه به شرایط فعلی که شاهد کشته شدن دو همکار وی بوده ایم، اقدامش قابل احترام است.

چگونه با امیرالمومنین سنجیده می شویم؟

ملاک برتری و بر حق بودن، از نظر خدای متعال کسی است که خدا ترس باشد

هر چیزی برای خود میزانی دارد و با آن میزان، کیفیت و ارزش آن سنجیده می شود. همانطور که کارکردهای افراد یک کشور، نسبت به قانون آن کشور سنجیده می شود و افراد نباید برای قانون، تعیین تکلیف نمایند.

در خوب بودن و بد بودن افراد، ملاکی وجود دارد. این ملاک از نظر قرآن، تقوای الهی است، آن تقوای الهی که با پیروی از معصومین (علیه السلام) و عقل سلیم مطابقت دارد.

میزان و ملاک حقیقی، تقوای الهی
قرآن کریم آیه ای دارد که میزان و ملاک برتری حقیقی انسان را نشان می دهد. «یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثى وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلیمٌ خَبیرٌ؛[حجرات/13] اى مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره ها و قبیله ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید؛ (اینها ملاک امتیاز نیست،) گرامى ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست؛ خداوند دانا و آگاه است». [1]

پیام آیه این است که در میان نژادها و افراد انسانی کره ی خاکی، عامل و ملاک برتری، خداترسی است. امکان دارد یک قومی و کشوری از لحاظ یک یا چند فناوری برتری داشته باشند، اما این ملاک برتری حقیقی نیست و باید این فناوری را در خدمت انسانیت و فطرت قرار داد. این خدا ترسی به معنی بسته بودن دست و پای آدمی نیست بلکه برعکس، انسان را هویت می بخشد و او در چارچوب مشخصی رهنمون میشود.

علی (علیه السلام) ملاک حق است
از آنجا که باید افرادی باشند تا طریقه ی تقوای الهی در همه ی شئون زندگی را به مردم آموزش دهند؛ خداوند پیامبران و اوصیاء ایشان را برای تعلیم تقوا به مردم در نظر  گرفت، چنانکه پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) وصی خود، علی بن ابیطالب (علیه السلام) را ملاک و میزان حق (تقوای الهی) معرفی می کند: «عَلِیٌ مَعَ الْحَقِ وَ الْحَقُّ مَعَه؛ [2] علی (علیه السلام) با حق است و حق با ایشان»، بنابر این تا زمانی که ما در مسیر زندگی، سخنان امیرالمومنین (علیه السلام) را که سخنان پیامبر و رسول خداست؛ فراروی خود سازیم؛ در جاده ی حق هستیم.
یکی از کارهای مهمی که متاسفانه امروز نسبت به اشخاص، آن را می سنجند؛ بحث نماز است. تا می گویی: آقا نماز بخوان، می گویند: آیا مثل فلانی و فلانی نماز بخوانیم که ظاهری نماز می خواند؟ و ...، در حالی که ملاک نماز خواندن، باید علی بن ابیطالب (علیه السلام) باشد که در محراب عبادت به شهادت رسید.

در بحث های دیگر هم کم و بیش همین است. شخصی که به کارهای ناشایستی مثل دزدی و ... می پردازد؛ عمل جامعه را ملاک عمل قرار داده و ملاک اصلی را که قرآن و دین باشد نادیده می گیرد.

البته کسی منکر این نیست که کارهای نامطلوب دیگران، افراد را در ملاکهایشان دچار تردید می کند، ولی به فرمایش امام علی (علیه السلام) باید حق را بشناسیم تا در تطبیق ملاک اصلی بر موارد خارجی، تردید به خود راه ندهیم. «إنّ دین اللّه لا یعرف بالرجال بل بآیة الحقّ، فاعرف الحقّ تعرف أهله؛

[3] همانا دین خدا با عمل مردان (اشخاص) شناخته نمی شود بلکه با نشانه های حق شناخته می شود. پس حق را بشناس تا اهل آن را بشناسی».

کسی که حق را شناخته باشد، افراد را با حق می سنجد نه برعکس، در سالهای اخیر که تکفیری های به ظاهر مسلمان، خود را به عنوان نماینده ی اسلام معرفی نموده، متاسفانه از کشورهای مسلمان، کسانی که دستشان از ملاک حق کوتاه بود، به تکفیری های ظاهر الصلاح پیوستند و آرزوی دشمنان اسلام را در معرفی نمودن اسلام به عنوان دین خشونت و تروریست برآورده ساختند، در حالی که این تکفیری های بی رحم و خشن، فرسنگ ها از اسلام حقیقی فاصله دارند.

تردید حارث بن حوت، در ملاک حق
در جنگ جمل، یکی از یاران حضرت علی (علیه السلام) به نام حارث بن حوت، از حضرت پرسید: آیا طلحه و زبیر و عایشه ناحقند؟ حضرت در جواب او فرمودند: «یَا حَارِثُ إِنَّکَ نَظَرْتَ تَحْتَکَ وَ لَمْ تَنْظُرْ فَوْقَکَ فَحِرْتَ إِنَّکَ لَمْ تَعْرِفِ الْحَقَ فَتَعْرِفَ مَنْ أَتَاهُ [أَهْلَهُ ] وَ لَمْ تَعْرِفِ الْبَاطِلَ فَتَعْرِفَ مَنْ أَتَاهُ؛ [4] ای حارث تو به زیر پایت نگاه کردی (نگاهت در سطح پایین است) و به بالا نگاه نکردی (ژرف اندیش نیستی) برای همین سرگردانی، تو حق را نشناختی تا اهلش را بشناسی و باطل را نیز نشناختی تا اهلش را بشناسی».

چند سال قبل در سیمای ملی، در یکی از برنامه ها چند کارشناس به سوالات دینی عده ای عمدتا جوان پاسخ می دادند، یکی از حضار راجع به رعایت حجاب خانمها (خودش خانم بود) انتقاداتی داشت و ملاک را روی افرادی می برد که شاید آنطور که باید باشند؛ نیستند، در مقابل این، یک خانم دیگری برخاست و گفت: ملاک ما باید حجاب مورد نظر قرآن و اهل بیت (علیهم السلام) باشد نه پرداختن به این مصادیق کوچه و بازار چنانکه در عبارات فوق هم گفته شد؛ عملکرد منفی افراد، ممکن است ملاک اصلی (حق و حقیقت) را در نظر ما از ابهت بیندازد، ولی کسی برنده است که با ژرف نگری و تعمق، نسبت به ملاک حق، بدبین نگشته و فکری برای رفع تردیدهایش پیدا کند.

باز برایتان مثال می آورم:
سنت قرض الحسنه یکی از کارهای خوب است ولی عملکرد منفی افراد در باز پرداخت قسط قرض الحسنه، بعضیها را از خیر این کار منصرف می سازد. در اینجا انسان می داند که قرض الحسنه خیلی هم خوب است و خداپسندانه (حق)، ولی از ترس عواقب آن، از اینکار دست می کشد. از این مثالها متاسفانه فراوان است. راهکارش هم این است که همگان به ملاک حق و حقیقت پایبند باشیم. در همین مثال قرض الحسنه، هم باید قرض گیرنده در بازپرداخت قسطش سهل انگاری نکند و هم طرف مقابل که قرض دهنده است سعه صدر بیشتری از خود نشان دهد.

پاسخ به یک پرسش
امام علی (علیه السلام) در حدیثی می فرمایند: «خُذِ الْحِکْمَةَ مِمَّنْ أَتَاکَ بِهَا وَ انْظُرْ إِلَى مَا قَالَ وَ لَا تَنْظُرْ إِلَى مَنْ قَال ؛ [5] حکمت را از کسى که آن را برای تو می آورد، بگیر و به آنچه گفته است، بنگر و به شخصیت گوینده نگاه نکن». در این حدیث، ملاک را حق بودن گرفته نه افراد و اشخاص، اما در روایت دیگری از امام جواد (علیه السلام) می خوانیم که ملاک شخص گوینده است، اگر حق گفت فبها و گرنه انسان با باطل همراهی نموده است: «مَنْ أَصْغَى إِلَى نَاطِقٍ فَقَدْ عَبَدَهُ فَإِنْ کَانَ النَّاطِقُ یُؤَدِّی عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَدْ عَبَدَ اللَّهَ وَ إِنْ کَانَ النَّاطِقُ یُؤَدِّی عَنِ الشَّیْطَانِ فَقَدْ عَبَدَ الشَّیْطَانَ»؛ [6] هر کس به سخن سخنرانى گوش دهد، او را پرستش کرده است. پس اگر او از خدا سخن بگوید، خدا را پرستیده است، و اگر از زبان ابلیس سخن بگوید، ابلیس را عبادت کرده است».

این دو روایت نه تنها تعارض و تنافی با یکدیگر ندارند، بلکه به بخشی از ابعاد مهم تربیتی انسان اشاره می کنند و او را نسبت به پیچیدگی های زندگی اش آگاه می نمایند. در روایت اول؛ سفارش به تدبّر و تفکّر در سخنان شده است (اُنظر) و انسان را از قضاوت های سطحی و بدون تأمل برحذر می دارد، اما در روایت دوم؛ تمایل و توجه به سخن گوینده مطرح است، که نوعی تبعیّت و همراهی با وی را بدون تفکر و تأمل در پی دارد (اصغی) و این، گاهی می تواند خطرناک باشد؛ زیرا پیروی از کسی که سخنی از جانب خداوند نمی گوید امکان انحراف و نهایتاً تباهی وجود دارد.

سخن آخر
ملاک برتری و بر حق بودن، از نظر خدای متعال کسی است که خدا ترس باشد. معصومین (علیهم السلام) الگوهایی هستند که در خدا ترسی و سایر سجایای انسانی، شاخص و معیار هستند.  هر چند عملکرد افراد در پر رنگ شدن و کم رنگ شدن خیلی از کارها، نقش بسزایی دارد، ولی ملاک خوبی و بدی، حق و حقیقت است که قرآن و معصومین (علیهم السلام) آن را برای ما تبین فرموده اند.

=============================
پی نوشت ها:
[1] ترجمه مکارم، ص517
[2] التفسیر المنسوب إلى الإمام الحسن العسکری علیه السلام، ص 628
[3] کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج 1 ، ص 157
[4] نهج البلاغة (للصبحی صالح) ، ص 521   
[5] ]. لیثی واسطی، علی، عیون الحکم و المواعظ، محقق و مصحح: حسنی بیرجندی، حسین، ص 241، دار الحدیث، قم، چاپ اول، 1376ش
[6] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 6، ص 434، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.

منبع:tebyan.net

اهمیت نماز جمعه

نماز جمعه یک عبادت بزرگ دسته جمعى است

صدای کوبیدن طبل و دائره و سازهای طرب انگیز به گوش نمازگزاران رسید؛ این صدایی بود که کاروانی از تجار مدینه برای اعلام ورود خود و جلب توجه مردم به سمت خود، به راه انداخته بودند.

عده ای از مردم صف های نماز را رها کردند و با وجود اینکه پیامبر صلی الله و علیه و آله در حال ایراد خطبه بود، از جمع نمازگزاران پراکنده شده و به جمع تجار و کالاهایشان پیوستند و بدین ترتیب تعداد اندکی در مسجد باقی ماندند.

ظهر جمعه بود، مردم در صفوف به هم پیوسته نماز مشغول گوش دادن به خطبه نماز جمعه بودند. خطیب نماز جمعه کسی نبود جز پیامبر عظیم الشأن اسلام حضرت محمد بن عبدالله صلوات الله علیه و آله.

در همین حین صدای کوبیدن طبل و دایره و سازهای طرب انگیز به گوش نمازگزاران رسید؛ این صدایی بود که کاروانی از تجار مدینه برای اعلام ورود خود و جلب توجه مردم به سمت خود، به راه انداخته بودند.

عده ای از مردم صف های نماز را رها کردند و با وجود اینکه پیامبر صلی الله و علیه و آله در حال ایراد خطبه بود، از جمع نمازگزاران پراکنده شده و به جمع تجار و کالاهایشان پیوستند و بدین ترتیب تعداد اندکی در مسجد باقی ماندند. (تفسیر المیزان و البرهان)

در این زمان بود که خداوند آیه 11 سوره مبارکه جمعه را نازل فرمودند: وإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انفَضُّوا إِلَیْهَا وَتَرَکُوکَ قَائِمًا قُلْ مَا عِندَ اللَّهِ خَیْرٌ مِّنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَیْرُ الرَّازِقِینَ.

نماز جمعه، قبل از هر چیز یک عبادت بزرگ دسته جمعى است و اثر عمومى عبادات را که تلطیف روح و جان، و شستن دل از آلودگی هاى گناه و زدودن زنگار معصیت از قلب مى باشد در بردارد

و مردم چون تجارتی یا لهو و لعب ببینند به سوی آن می شتابند و تو را ترک می کنند، در حالیکه تو قائم ماندی.  بگو که آنچه نزد خداست، برای شما خیلی بهتر است از لهو و لعب و تجارت ای دنیا، و خداوند بهترین روزی دهنده خلایق است.

این آیه نازل شد تا مردم آگاه شوند که آنچه از نزد خدا به آنها برسد، قطعاً از طبل و دهل و تجارت بهتر است. آنچه از شنیدن خطبه پیامبر در نماز جمعه نصیب مردم می شود، هم مفید دنیای آنها هست و هم مفید برای آخرت آنهاست و هم اینکه خداوند به آنها از جانب خود ثوابی حقیقی و دائمی عنایت می کند.

مراقب سودهای خیالی باشیم
تجارت کالاهای دنیوی هر چند ظاهراً سودمند برای دنیای انسان است اما اگر بهای آن، از دست دادن خطبه نماز جمعه ی پیامبر باشد، جز خسران چیز دیگری نیست و در واقع سودی خیالی و غیر دائمی می باشد. چه بسا خشم خدا را نیز در پى داشته باشد، همچنان که لهو همیشه خشم خداى تعالى را در پى دارد.

دقت در ادبیات آیه ما را متوجه این مطلب می کند که خداوند در این آیه مردمی که خطبه نمازِ پیامبر را رها کردند مورد خطاب قرار نمی دهد با اینکه خطاب معنایی آیه آنها هستند. در واقع خداوند مى خواهد بفهماند این مردمی که از شرافت و افتخار گوش دادن به سخنان شخصى چون خاتم انبیاء اعراض مى کنند، قابلیت آن را ندارند که پروردگارشان روى سخن به ایشان کند؛ به همین دلیل به پیامبر می گوید که به آنها بگوید: قُلْ مَا عِندَ اللَّهِ خَیْرٌ مِّنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ...

همان طور که آشکار است در این آیه شریفه به دو مطلب اشاره شده است که به هر کدام می پردازیم: 1ـ اهمیت نماز جمعه 2ـ رزاق بودن خداوند

اهمیت نماز جمعه
بهترین دلیل بر اهمیت این فریضه بزرگ اسلامى قبل از هر چیز آیات همین سوره است، که به همه مسلمانان و اهل ایمان دستور مى دهد به محض شنیدن اذان جمعه به سوى آن بشتابند، و هر گونه کسب و کار و برنامه مزاحم را ترک گویند.

در احادیث اسلامى نیز تأکیدهاى فراوانى وارد شده است از جمله در خطبه اى که موافق و مخالف آن را از پیامبر گرامى اسلام صلّى اللّه علیه و آله نقل کرده اند آمده: «خداوند نماز جمعه را بر شما واجب کرده هر کس آن را در حیات من یا بعد از وفات من از روى استخفاف یا انکار ترک کند خداوند او را پریشان مى کند، و به کار او برکت نمى دهد، بدانید نماز او قبول نمى شود، بدانید زکات او قبول نمى شود، بدانید حج او قبول نمى شود، بدانید اعمال نیک او قبول نخواهد شد تا از این کار توبه کند»! البته باید توجه داشت که مذمت هاى شدیدى که در مورد ترک نماز جمعه آمده در صورتى است که نماز جمعه واجب عینى باشد. (تفسیر نمونه)

دلیل دیگر بر اهمیت نماز جمعه فلسفه عبادى سیاسى آن است. نماز جمعه، قبل از هر چیز یک عبادت بزرگ دسته جمعى است و اثر عمومى عبادات را که تلطیف روح و جان، و شستن دل از آلودگی هاى گناه و زدودن زنگار معصیت از قلب مى باشد در بردارد.

و اما از نظر اجتماعى و سیاسى، یک کنگره عظیم هفتگى است که بعد از کنگره سالانه حج، بزرگترین کنگره اسلامى مى باشد، و به همین دلیل در روایتى از پیغمبر اکرم صلّى اللّه علیه و آله نقل شده که: «نماز جمعه حجّ کسانى است که قادر به شرکت در مراسم حجّ نیستند.»

در حقیقت اسلام، به سه اجتماع بزرگ اهمیت مى دهد:

اجتماعات روزانه که در نماز جماعت حاصل مى شود.
اجتماع هفتگى که در مراسم نماز جمعه است.
و اجتماع حجّ که در کنار خانه خدا هر سال یک بار انجام مى گیرد.
نقش نماز جمعه در این میان بسیار مهم است به خصوص این که یکى از برنامه هاى خطیب در خطبه نماز جمعه، ذکر مسائل مهم سیاسى و اجتماعى و اقتصادى است. (تفسیر نمونه)

رزاق بودن خداوند
پاره اى از مردم و از جمله بازرگانان از بیم زیانمندى یا از ترس آن که روزیشان از دستشان برود پایبند شعائر دینى نیستند، ولى خداوند عکس این امر را براى آنان تأکید مى  کند و آن این است که نماز و به ویژه نماز جمعه رزق و روزى مى آورد، از آن رو که در نماز و به طور خاص نماز جمعه، پیوند انسان به ضامن و بخشنده رزق و بلکه به بهترین رازقان و روزى رسانان بر قرار می شود. (تفسیر هدایت)

پس باید به این مردم و تجار گفت که تجارت تنها راه به دست آوردن رزق نیست، بلکه اگر خداوند بخواهد از غیر آن هم رزق نصیب انسان می شود. در واقع خداوند با این آیه شریفه، روزی نمازگزاران جمعه را تضمین کرده است. (تفسیر نور)

کلام آخر
این نکته مهم را یادآور می شوم که عبارت (وَ تَرَکُوکَ قَائِماً) در آیه شریفه این معنا را می رساند که به جای انتقاد از ترک خطبه و نماز، از تنها گذاردن پیامبر، انتقاد می کند ضمیر «کَ» در « تَرَکُوکَ » به پیامبر برمی گردد زیرا شکستن حرمت رهبر آسمانی از شکستن خطبه و نماز مهم تر است. و این گوشزد و تلنگری است به همه مسلمانان در هر دوره و زمان که رهبر و امام خویش را به بهای اندک رها نکنند. (تفسیر نور)

منبع:tebyan.net

واجبات نماز و فرق بین واجبات و ارکان نماز

گفتن تکبیرة الاحرام از واجبات نماز می باشد

واجبات نماز و ارکان آن

قیام از واجبات نماز می باشد و برای کسی که توانایی ایستادن دارد، واجب است که نماز خود را به صورت ایستاده بخواند. این قیام شامل زمان گفتن تکبیرة الاحرام، قرائت و بعد از اتمام رکوع، می‌شود. در مورد واجبات نماز باید گفت که نمازگزار باید افعال نماز را با همان ترتیبی که ذکر شده، انجام دهد و اگر عمداً ترتیب نماز را به هم بزند، نماز باطل می‌شود.

واجبات نماز چیست؟

نماز از مهم‌ترین عبادتها در اسلام محسوب می‌شود. این عبادت از اجزای متعددی تشکیل شده که برخی از آنها مستحب و برخی دیگر واجب است.

واجبات نماز یازده مورد است:

«اول» نیت. «دوم» قیام یعنی ایستادن. «سوم» تکبیرة الاحرام یعنی گفتن الله اکبر در اوّل نماز. «چهارم» رکوع. «پنجم» سجود. «ششم» قرائت. «هفتم» ذکر. «هشتم» تشهّد. «نهم» سلام. «دهم» ترتیب. «یازدهم» موالات یعنی پی‌درپی بودن اجزاء نماز.

واجبات نماز که تعدادشان به عدد یازده می‌رسد عبارتند از:

1. نیّت: نیت از اولین واجبات نماز بوده بدین معنا که باید نماز را به قصد تقرّب به خدا یا به قصد اجرای دستور او بخواند. ولی لازم نیست که نیّت خود را به زبان بگوید.

2. تکبیرة الاحرام: گفتن «الله اکبر» از واجبات نماز می باشد.

3. قیام: قیام از واجبات نماز می باشد و برای کسی که توانایی ایستادن دارد، واجب است که نماز خود را به صورت ایستاده بخواند. این قیام شامل زمان گفتن تکبیرة الاحرام، قرائت و بعد از اتمام رکوع، می‌شود.

4. قرائت: از دیگر واجبات نماز قرائت می باشد، یعنی خواندن سوره حمد و یک سوره کامل بعد از آن، در رکعت‌های اول و دوم.

5. ذکر: گفتن اذکار مخصوص در حال رکوع، سجده و ... از واجبات نماز است.

6. رکوع: از واجبات نماز بوده و لازم است که در هر رکعت، بعد از قرائت حمد و سوره و یا تسبحات اربعه، نماز گزار به رکوع برود. در رکوع باید به اندازه‌ای خم شود که کف دست به زانوها برسد. در رکوع گفتن هر ذکری کافی است، مثل اینکه بگوید: (سُبحانَ رَبِّی العَظیم وَ بِحَمدِه)   

7. سجده: واجب است که بعد از بجا آوردن رکوع و قیام بعد از آن، به سجده رفته و در سجده هفت قسمت از بدن بر زمین قرار بگیرد؛ پیشانی، کف دو دست، هر دو زانو، و دو انگشت بزرگ پا.

از دیگر واجبات نماز که باید به آن اشاره کرد این است که نمازگزار باید پیشانی را بر چیزی بگذارد که سجده بر آن صحیح است؛ مانند خاک، سنگ، چوب و.... در سجده گفتن هر ذکری کافی است، مثل اینکه بگوید: (سُبحانَ رَبِّی الاَعلی وَ بِحَمدِه) 

8. تشهد: تشهد از واجبات نماز می باشد. نمازگزار بعد از انجام دو سجده در رکعت‌ دوم و چهارم نماز، واجب است که به وحدانیت خدا و رسالت پیامبر شهادت داده شود و نیز فرستادن صلوات بر پیامبر و خاندانش واجب است. مقدار واجب تشهد این است: «أشهَدُ أن لا إلهَ إلّا اللّ?هُ وَحدَه لا شَریکَ له و أشهدُ أنّ محمّداً عبدُه وَ رسولُه، اللّهمَّ صلِّ على محمّدٍ و آلِ محمّدٍ».

9. سلام: بعد از تشهد رکعت آخر نماز مستحب است در حالى که نشسته و بدن آرام است بگوید: «السَّل?امُ عَلَیْکَ ایُّهَا النَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللّ?هِ وَ بَرَک?اتُهُ» و بعد از آن باید بگوید: «السَّلامُ عَلیْکُمْ وَ رَحْمَةُ اللّ?هِ وَ بَرَک?اتُهُ» یا بگوید: «السَّلامُ عَلَیْن?ا وَ عَلَى عِب?ادِ اللّ?ه الصّالِحِینَ».

10. ترتیب: در مورد واجبات نماز باید گفت که نمازگزار باید افعال نماز را با همان ترتیبی که ذکر شده، انجام دهد و اگر عمداً ترتیب نماز را به هم بزند، مثلاً سوره را پیش از حمد بخواند، یا سجود را پیش از رکوع بجا آورد، نماز باطل می‌شود.

11. موالات: موالات نیز از واجبات نماز است یعنى کارهاى نماز مانند رکوع و سجود و تشهد را پشت سر هم بجا آورد و چیزهایى را که در نماز می‌خواند به طورى که معمول است پشت سر هم بخواند و اگر به قدرى بین آنها فاصله بیندازد که نگویند نماز می‌خواند، نمازش باطل است.

5 رکن از واجبات نماز

واجبات نماز یازده مورد است که رکوع یکی از آنها است

1. نیت

2. تکبیرةالاحرام

3. قیام موقع گفتن تکبیرةالاحرام و قیام متصل به رکوع؛ یعنی، ایستادن پیش از رکوع

4. رکوع

5. دو سجده.

نیت

نیت یکی از ارکان واجبات نماز می باشد و به این معنی است که انسان، نماز را به قصد قربت - یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم - به جا آورد و لازم نیست نیت را از قلب خود بگذراند یا مثلا به زبان بگوید: «چهار رکعت نماز ظهر می خوانم قربة الی الله».

تکبیرة الاحرام

تکبیرة الاحرام از ارکان واجبات نماز می باشد پس از گفتن اذان و اقامه، با داشتن نیت و گفتن «الله اکبر» نماز شروع می شود و چون به واسطه گفتن این تکبیر، چیزهایی مانند خوردن و آشامیدن و خنده کردن و پشت به قبله نمودن حرام می شود، این تکبیر را «تکبیرة الاحرام» می گویند. و مستحب است در موقع گفتن تکبیر، دست ها را بالا ببریم و با این عمل، بزرگی خدا را در نظر آورده و غیر او را کوچک شمرده و پشت سر بیندازیم.

قیام

قیام در حال تکبیرة الاحرام و قیام متصل به رکوع، رکن است ولی قیام در موقع خواندن حمد و سوره و قیام بعد از رکوع، رکن نیست. بنابراین اگر کسی رکوع را فراموش کند و پیش از رسیدن به سجده یادش بیاید باید بایستد، بعد به رکوع رود و چنانچه به طور خمیدگی به حال رکوع برگردد، چون قیام متصل به رکوع را انجام نداده، نمازش باطل است.

رکوع

رکوع نیز از دیگر ارکان واجبات نماز می باشد. نمازگزار بعد از خواندن قرائت، باید به قدری خم شود که دست ها به زانو برسد و این عمل را رکوع می گویند. در رکوع یک مرتبه «سبحان ربی العظیم و بحمده» یا سه مرتبه « سبحان الله» باید گفت. پس از رکوع باید کاملا بایستد، بعد به سجده رود.

سجده

سجده یعنی پیشانی و دست ها و سر زانوها و سر دو انگشت بزرگ پاها را بر زمین بگذارد و یک مرتبه «سبحان ربی الاعلی و بحمده» یا سه مرتبه «سبحان الله» بگوید. بعد می نشیند و دو مرتبه به سجده رفته، ذکر سابق را تکرار می نماید. محلی که پیشانی را بر آن می گذارد باید زمین یا چیزی باشد که از زمین می روید و بر چیزهای خوراکی و پوشاکی و معدنی سجده جایز نیست.

تشهد و سلام

گفتن تشهد و سلام از ارکان واجبات نماز می باشند. اگر نماز، دو رکعتی است پس از انجام دو سجده برخاسته و حمد و سوره را می خواند و قنوت را انجام داده و پس از رکوع و دو سجده، تشهد را می خواند و نماز را سلام می دهد.

اگر نماز سه رکعتی است پس از تشهد برمی خیزد و حمد تنها را خوانده یا سه مرتبه می گوید:«سبحان اله والحمدالله ولااله الاالله والله اکبر» و بعد رکوع و دو سجده و تشهد و سلام را انجام می دهد و چنانچه نماز، چهار رکعتی است رکعت چهارم را مثل رکعت سوم انجام داده و بعد از تشهد، نماز را سلام می دهد.

فرق بین واجبات نماز با ارکان نماز

سجده از واجبات نماز می باشد

تفاوت بین رکن و غیر رکن در نماز این است که، رکن اگر عمدا یا سهوا کم و یا زیاد شد نماز باطل است و واجب غیر رکنی اگر عمدا کم و زیاد شد نماز باطل است؛ ولی اگر سهوا کم و زیاد شد نماز صحیح است. بنابراین اگر در نماز سهوا اشتباهی مرتکب شد در صورتی که خللی به رکن وارد شود نماز باطل است والا صحیح است.

مثلا اگر رکوع اضافه کرد یا دو سجده اضافه یا کم کرد یا تکبیرة الاحرام را دو بار گفت نماز باطل است؛ ولی اگر در قرائت یا اذکار چیزی سهوا کم یا زیاد شد اشکالی ندارد.

گردآوری: بخش مذهبی بیتوته

منابع:

tebyan.net
blogfa.com

40 راهکار اُنس کودکان با حضرت ولیّ عصر (عج)

احترام به امام را به کودکان خود یاد دهید. مانند بلند شدن به احترام نام خاص حضرت

الگوهای شرقی و غربی، امروزه کودکان ما را در محاصره خود قرار داده اند. این الگوهای ساختگی و افسانه ای که با جذاب ترین و اثربخش ترین روش های علمی و فنی به خانه های ما وارد شده اند، دل و جان فرزندان مان را تسخیر کرده و ذائق? روانی آن ها را تحت تأثیر خویش قرار داده اند. قاب شیشه ای که از درون آن کودکان ما به تماشای فیلم ها، بازی های رایانه ای و اطلاعات انبوه اینترنتی می نشینند، می تواند دل و جان فرزندان ما را وام دار خود کند. در چنین هجمه همه جانبه ای، لازم است طرحی نو در انداخت و قبل از آن که گمراهان به دنیای کودکان وارد شوند، چشمه های جوشان معنویت و احساس خوش همراهی با امام معصوم را در وجودشان نشاند. با داشتن پیشوایانی کامل و اسوه هایی جامع برای یک زندگی سراسر موفقیت و آرامش، نیازی به الگوهای کاذب و نمادین نیست؛ به شرط آن که نسل نو، امام و پدران معنوی خود را به نیکی بشناسند و ارتباط عاطفی شایسته را تشکیل دهند. راهکارهای ایجاد انس میان کودکان و آخرین ذخیره خدا که هماهنگ با روان شناسی کودک طراحی شده اند.

* اطلاعات خود را درباره حضرت افزایش دهید.

* برنامه مطالعه منظمی برای شناخت بیشتر امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف داشته باشید.

* بخشی از کتابخان? شما و کودک تان را کتاب هایی با موضوع مهدویت تشکیل دهد.

* اطلاعات کودک خود را درباره امام معصوم علیه السلام افزایش دهید.

* نرم افزارهای مهدوی مناسب را شناسایی کرده و خریداری نمایید.

* نواها و نغمه های مهدوی را در تلفن همراه و خودرو خود داشته باشید و به تناسب از آن ها استفاده کنید.

* داستان کسانی که با حضرت ارتباط داشته اند را بخوانید و برای فرزندان نقل کنید.

* احترام به امام را به کودکان خود یاد دهید. مانند بلند شدن به احترام نام خاص حضرت.

* خودتان را آماده پاسخ گویی به سؤالات کودکان درباره امام شان نمایید.

* امام را به عنوان پدری مهربان که به همه کودکان توجه دارد، معرفی کنید.

* از کودک خود بخواهید که برای امام خویش دعا کند.

* زمینه ای را فراهم کنید تا کودک برای سلامت حضرت، به دست خود صدقه بدهد.

 * از تابلوها و پوسترهای زیبای مهدوی در اتاق کودک استفاده کنید.

* به کودک خود بیاموزید که امام در هر زمانی قابل دسترسی است و سلام و دعای او را می شنود.

* به کودک خود بگویید که در مقابل دعای تو، امام هم برایت دعا می کند.

* به هیچ وجه کودک را با جملاتی که ترس از امام و نگرانی جدا شدن از حضرت را تداعی می کند، روبرو نکنید: مانند: دیگر امام به تو توجه نمی کند؛ دیگر تو را دوست نخواهد داشت!.

* زمانی آموزش شما درباره امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف سودمندتر خواهد بود که خود، پدر و مادری مهربان و آگاه باشید.

* با تأمین دیگر نیازهای کودک مانند نیاز به بازی و هیجان، آموزش های خود را اثربخش تر کنید.

* با فراهم کردن یک زندگی خوب و زیبا، مهدویت را برای کودکان دلنشین کن.

* از زیاده روی در آموزش و ایجاد انس پرهیز کنید.

* ظرفیت کودک را در همراهی با این موضوع در نظر بگیرید.

* از افراط های کودک در ارتباط با امام خود جلوگیری کنید.

* بگذارید همیشه عطش مهدوی در کودک زنده بماند.

* از طولانی کردن جلسه های مهدوی پرهیز کنید.

به کودک خود بیاموزید که راه دوستی با امام زمان علیه السلام، انجام کارهای خوب است

  
 * در محفل های مهدوی مانند پایان دعای ندبه و جشن های نیمه شعبان یا روز امامت حضرت، به کودکان هدیه دهید.

* در مهمانی ها و محفل های خانوادگی، از امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف هم یاد کنید.

* از کودک بخواهید در برخی مناسبت ها، شعر یا داستانی کوتاه درباره امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بخواند.

* به کودک خود در تهیه روزنامه دیواری با موضوع مهدوی کمک کنید.

* از سفرهایی با موضوع مهدوی مانند جمکران استفاده کنید.

 * به کودک خود بیاموزید که راه دوستی با امام زمان علیه السلام، انجام کارهای خوب و خوب بودن است.

* از کودک بخواهید که نامه ای برای امام خود بنویسد و به او اطمینان دهید که امام از محتوای نامه باخبر می شود.

* از روزهای ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و زندگی خوش آن دوره برای کودکان حرف بزنید.

* زندگی روزمره کودک را با موضوع مهدویت پیوند زنید؛ به عنوان مثال: وقتی خوب درس می خوانی، یک قدم برای کمک به امام خود نزدیک تر می شوی؛ چون یاران امام باید دانا باشند.

* دوستانی همسو و خانواده هایی با گرایش های مهدوی را شناسایی و با آنان ارتباط بگیرید.

 * از محبت های امام به یاران و شیعیان خود که در کتاب های معتبر آمده است، صحبت کنید.

* برخی از سخنان امام را حفظ کنید و برای کودک درباره آن توضیح دهید.

 * به کودک فرصت دهید تا درباره احساس خود نسبت به امام زمان علیه السلام صحبت کند.

* از نام های حضرت برای نامگذاری کودکان خود استفاده کنید و معنای آن را برای کودکان توضیح دهید.

* به گونه ای رفتار کنید که کودک از داشتن نام انسانی کامل مانند امام عصر علیه السلام، به خود افتخار کند.

* به کودک خود یاد دهید که هر روز هدیه ای برای امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف بفرستد. هدیه کودک شما می تواند این جمله زیبا باشد که شما معنا و اثر آن را برایش توضیح داده اید: «اللّهم صلّ علی محمد و آل محمد و عجّل فرجهم»

منبع:hawzah.net

شما در دعاهایتان از‌ خدا چه می خواهید؟

وقتی دعا می‌کنید برای عموم مردم دعا کنید که باعث اجابت دعاست

عبادات باید با نیت تقرب به خدا به جا آورده شود و دعا که از برترین عبادتهاست تنها با همین نیت باید انجام گیرد.

همچون اولیای خاص الهی که تسلیم محض اوامر او هستند و از آن جهت دعا می‌کنند که اطاعت حق تعالی است و لذا دعایشان اجابت بشود یا نه، راضی هستند. هر چند آنان از دعا جز تقرب، چیزی نمی‌خواهند، اما خود دعا دارای آثار و فوایدی است که هر دعاکننده‌ای از آن بهره‌مند خواهد شد، البته در صورتی که آداب و شرایط آن را رعایت کند. در این مقاله با توجه به روایات به برخی از مهمترین فواید دعا اشاره می‌کنیم:

1- کسب معرفت: از شرایط دعا، به دست آوردن معرفت لازم برای شناخت خود و خداست. اینکه انسان بداند فقیر محض است و در همه چیز محتاج خداست و خداوند بی نیاز از دیگران و برآورنده نیاز دیگران است و بداند که هیچ چیزی بدون اراده خداوند واقع نمی‌شود و هرچه را او اراده کند بی‌درنگ محقق می‌شود. «انما امره اذا اراد شیئا ان یقول له کن فیکون» (یس/82) با این معرفت انسان با تمام وجود و با اخلاص دعا خواهد کرد و همین باعث اجابت آن می‌شود. امام صادق (ع) در بیان آیه «فلیستجیبوا لی و لیؤمنوا بی» می‌فرمایند: «یعنی مردم بدانند که خداوند قادر است هر آنچه را بخواهند به آنان عطا کند.» (بحارالانوار، ج 93، ص 323) و وقتی از آن حضرت درباره علت عدم استجابت دعا پرسیدند، فرمود: «چون شما کسی را می‌خوانید که او را نمی‌شناسید.» (بحار الانوار، ج 93، ص 368)

2-تشویق به فعالیت: امام صادق (ع) می‌فرمایند: «دعای چهار نفر اجابت نمی‌شود: یکی از آنها کسی است که در خانه بنشیند و از خدا روزی طلب کند (کافی، ج 2، ص 511) و حضرت علی (ع) می‌فرمایند: «دعا کننده بدون عمل مانند تیرانداز بدون کمان است که هیچ گاه دعای او به اجابت نمی‌رسد.» (نهج البلاغه، ص 534) کسی که واقعا می‌خواهد دعا کند باید حداکثر شرایط اجابت آن را رعایت کند. یکی از آن شرایط کار همراه دعاست.

3- جلب روزی: خداوند روزی دهنده تمام مخلوقات است اما با دعا می‌توان نعمت‌های بیشتر و بهتری به سوی خود جلب کرد. پیامبر (ص) می‌فرمایند: «رزق و روزی به عدد قطرات باران از آسمان بر زمین نازل می‌شود تا هر کس به اندازه خود دریافت کند، لکن خداوند زیاده دهنده است پس از فضل خداوند نعمت‌های بیشتری درخواست کنید.» (علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 9، ص 299)

4- دفع بلا: امام سجاد (ع) می‌فرمایند: «دعا و بلا با هم هستند تا روز قیامت و دعا بلا را دفع می‌کند حتی در حالی که نزول بلا قطعی شده باشد.» و حضرت علی (ع) می‌فرمایند: «امواج بلا را با دعا دفع کنید.» (نهج البلاغه، ص 495، کلمات قصار 146)

انسان در همه امور محتاج خداوند است و برای برآورده شدن حاجت نباید متکی به وسایل و وسایط عادی و ظاهری باشد. هر چه هست از خداست، هر چند خداوند نعمت‌های خود را با واسطه به بندگان می‌رساند. در حدیث قدسی آمده است: خداوند به موسی(ع) فرمود: هر چه را که احتیاج داری از من بخواه حتی علف گوسفند و نمک طعامت را. (وسایل الشیعه، ج 7، ص 32) اما بهتر است وقتی بنده محتاج در مقابل خداوندی بی نیاز می‌ایستد و از او درخواست می‌کند، نعمت‌های بزرگ و ارزشمند بخواهد چرا که برای خداوند، اعطای نعمت هیچ زحمتی ندارد و کوچک و بزرگ آن نزد خداوند مساوی است. در اینجا با توجه به روش معصومین (ع) به چند نمونه اشاره می‌کنیم:

عبادات باید با نیت تقرب به خدا به جا آورده شود

  
سلامتی و ظهور امام زمان (عج)
وقتی امام زمان (عج) ظهور کند، هرگونه ظلمی‌برچیده می‌شود، و عدل سراسر زمین را فرا می‌گیرد، عقل‌ها کامل می‌شود و هیچ کس به دنبال گناه نمی‌رود، برکت بر بندگان به سبب اعمال خیر و گناه نکردن نازل می‌شود و فقر ریشه کن می‌گردد و حتی مردم برای انجام عمل خیر به دنبال فقیر می‌گردند، ولی کسی را نمی‌یابند. چه آرزویی بزرگتر از زندگی کردن در چنین اجتماعی که سعادت دنیا و آخرت همه در آن است و چه سعادتی بالاتر از اینکه انسان در حکومت امام زمان (عج) زندگی کند.

دعا برای والدین
پدر و مادر واسطه به وجود آمدن انسان هستند و همچنین بیشترین زحمات هر شخصی برعهده والدین اوست، لذا در اسلام احترام و نیکی به آنها بسیار مورد تأکید قرار گرفته است، چنان که در آیات مختلف قرآن، بعد از امر به عبادت خدا و شریک قرار ندادن برای او، امر به احسان به والدین شده است و از آنجا که انسان هر چه به والدین خود خدمت کند، از عهده سپاس از زحمات آنان بر نمی‌آید، یکی از راه‌های جبران زحمات، دعای خیر در حق آنان است.

طلب خیر برای دیگران
پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: وقتی دعا می‌کنید برای عموم مردم دعا کنید که باعث اجابت دعاست (بحار‌الانوار، ج 90، ص 313). خداوند نه از برآوردن حاجات ناتوان است و نه در اعطای آن بخل می‌ورزد پس اگر کسی برای دیگران خیر بخواهد، خداوند به خاطر خیرخواهی او برای دیگران، حاجت او را برآورده می‌کند.

عافیت و عاقبت به خیری
از بزرگترین نعمت‌های الهی سلامتی و عافیت است: سلامتی دین و بدن، دنیا و آخرت. هر چند خداوند بدون درخواست به بندگان خود سلامتی می‌دهد اما باید با دعا کردن هم عافیت دین و آخرت خود را بخواهد و هم باعث بقای آن تا آخر عمر باشند، تا مبادا در طول زندگی این عافیت از بین برود و عاقبت انسان با بی دینی و ذلت دنیا و آخرت همراه باشد.

طلب توبه
معصیت علاوه بر عذاب اخروی، آثار سوئی نیز در همین دنیا دارد که باعث می شود انسان هر چه بیشتر از معنویات دور باشد و توفیق اطاعت از او سلب شود. برای همین درخواست از بین رفتن آثار گناهان گذشته بر توفیق عبادت بیشتر در آینده، از دعاهای پراهمیت است.

طلب رزق حلال
قرآن کریم در موارد متعددی امر به خوردن روزی حلال کرده است. در آیه 168 سوره بقره نیز به این امر تاکید شده است. تأکید قرآن به این دلیل است که غذای جسم در نفس و روح انسان تأثیر مستقیم دارد، لذا ائمه معصومین علیهم السلام در موارد بسیاری از خداوند درخواست رزق حلال و طیب می کردند، چنان که امام باقر علیه السّلام در دعای سمات می فرمایند: «خدایا، روزی حلالت را بر من زیاد کن».[16] و امام صادق علیه السّلام می فرمایند: «خدایا، بر من و خانواده ام از برکت آسمانها و زمین روزی پاک و حلال فراوان نازل کن تا به واسطة آن از بندگانت بی نیاز شوم.» (من لایحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج 1، ص 501)

منبع:tebyan.net